BPM در سونوگرافی چیست؟

BPM در سونوگرافی به معنای “ضربان در دقیقه” (Beats Per Minute) است. این اصطلاح معمولاً برای اندازه‌گیری و گزارش تعداد ضربان قلب در یک دقیقه استفاده می‌شود.

در سونوگرافی‌های بارداری، BPM به‌خصوص برای اندازه‌گیری ضربان قلب جنین استفاده می‌شود تا سلامت و رشد طبیعی جنین را بررسی کنند.

ضربان قلب طبیعی جنین معمولاً بین 110 تا 160 ضربه در دقیقه است. اندازه‌گیری BPM به وسیله سونوگرافی در مرکز سونوگرافی به پزشکان کمک می‌کند تا از سلامت قلب جنین مطمئن شوند و هرگونه مشکل احتمالی را زودتر شناسایی کنند.

رزرو نوبت رایگان مشاوره از مرکز سونوگرافی سپید شهرک غرب

اندازه‌گیری BPM در سونوگرافی به‌خصوص در بارداری، می‌تواند اطلاعات مهمی را در مورد وضعیت سلامت جنین فراهم کند. در زیر به برخی از نکات کلیدی مرتبط با BPM و اهمیت آن در سونوگرافی اشاره شده است:

1. بررسی ضربان قلب جنین:

• زمان‌های مختلف بارداری: ضربان قلب جنین در زمان‌های مختلف بارداری تغییر می‌کند. در اوایل بارداری (حدود هفته 6 تا 7)، ضربان قلب جنین ممکن است بین 90 تا 110 ضربه در دقیقه باشد و با پیشرفت بارداری به حدود 140 تا 160 ضربه در دقیقه برسد.
• نشانه‌های سلامت جنین: ضربان قلب منظم و در محدوده طبیعی نشانه‌ای از سلامت جنین است. کاهش یا افزایش غیرعادی در ضربان قلب می‌تواند نشانه‌ای از مشکلاتی باشد که نیاز به بررسی دقیق‌تر دارند.

2. نقش سونوگرافی در اندازه‌گیری BPM:

• سونوگرافی داپلر: این نوع سونوگرافی برای اندازه‌گیری جریان خون و ضربان قلب جنین استفاده می‌شود. سونوگرافی داپلر به پزشکان اجازه می‌دهد تا صدای ضربان قلب جنین را بشنوند و آن را اندازه‌گیری کنند.
• سونوگرافی معمولی: در این نوع سونوگرافی، ضربان قلب جنین به‌صورت تصویری نمایش داده می‌شود و BPM از طریق تحلیل تصویر سونوگرافی محاسبه می‌شود.

3. تشخیص مشکلات قلبی:

• ریتم‌های غیرطبیعی: اندازه‌گیری BPM می‌تواند به تشخیص ریتم‌های غیرطبیعی قلب جنین مانند تپش‌های سریع یا کند کمک کند.
• نقص‌های ساختاری: برخی از مشکلات قلبی مادرزادی ممکن است با تغییرات در BPM همراه باشند که می‌تواند نشان‌دهنده نقص‌های ساختاری در قلب جنین باشد.

4. پایش مداوم و مراقبت‌های ویژه:

• بارداری‌های پرخطر: در بارداری‌هایی که پرخطر تلقی می‌شوند، مانند بارداری‌های چندقلو یا بارداری‌هایی با مشکلات قبلی، پایش مداوم BPM برای اطمینان از سلامت جنین ضروری است.
• پیگیری بعد از تشخیص مشکلات: اگر مشکلاتی در BPM شناسایی شود، ممکن است پزشک نیاز به انجام آزمایش‌های تکمیلی یا پایش مداوم‌تر داشته باشد.

به طور کلی، BPM یک شاخص مهم در سونوگرافی‌های بارداری است که به پزشکان کمک می‌کند تا وضعیت سلامت قلب جنین را ارزیابی کرده و در صورت نیاز اقدامات لازم را انجام دهند.

ضربان نرمال قلب جنین

ضربان قلب نرمال جنین در طول بارداری تغییر می‌کند و بسته به سن بارداری می‌تواند متفاوت باشد. در زیر محدوده‌های معمول ضربان قلب جنین در مراحل مختلف بارداری آورده شده است:

اوایل بارداری:

• هفته‌های 6 تا 7: حدود 90 تا 110 ضربه در دقیقه (BPM)
• هفته‌های 8 تا 10: حدود 170 تا 180 ضربه در دقیقه (BPM)

اواسط بارداری:

• هفته‌های 11 تا 20: معمولاً حدود 120 تا 160 ضربه در دقیقه (BPM)

نیمه دوم بارداری:

• بعد از هفته 20: ضربان قلب جنین معمولاً بین 110 تا 160 ضربه در دقیقه (BPM) تثبیت می‌شود.

این محدوده‌های ضربان قلب می‌توانند نشانه‌ای از سلامت جنین باشند. ضربان قلب که بیش از حد کند (کمتر از 110 BPM) یا بیش از حد سریع (بیشتر از 160 BPM) باشد، ممکن است نیاز به بررسی دقیق‌تر و پیگیری‌های پزشکی داشته باشد.

عوامل موثر بر ضربان قلب جنین:

1. فعالیت جنین: ضربان قلب ممکن است در هنگام حرکت یا خوابیدن جنین تغییر کند.
2. عوامل مادری: استرس، سلامتی و فعالیت‌های مادر نیز می‌توانند بر ضربان قلب جنین تاثیر بگذارند.
3. عوامل محیطی: دمای محیط و شرایط اطراف مادر ممکن است ضربان قلب جنین را تحت تأثیر قرار دهند.

اهمیت پیگیری ضربان قلب جنین:

پایش منظم ضربان قلب جنین از طریق سونوگرافی و دیگر روش‌های پزشکی می‌تواند به تشخیص زودهنگام مشکلات احتمالی کمک کند و اطمینان حاصل شود که جنین در حال رشد و توسعه به صورت نرمال است.

تغییرات ضربان قلب جنین در طول بارداری

ضربان قلب جنین در طول بارداری تغییرات قابل توجهی را تجربه می‌کند. این تغییرات ناشی از رشد و توسعه سیستم عصبی و قلبی-عروقی جنین است. در زیر به بررسی این تغییرات در مراحل مختلف بارداری پرداخته شده است:

اوایل بارداری (هفته‌های 5 تا 12)

• هفته‌های 5 تا 6: ضربان قلب جنین شروع به شکل‌گیری می‌کند و ممکن است در این مرحله حدود 90 تا 110 ضربه در دقیقه باشد.
• هفته‌های 7 تا 8: ضربان قلب جنین به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد و ممکن است به حدود 150 تا 170 ضربه در دقیقه برسد.
• هفته‌های 9 تا 10: ضربان قلب جنین به اوج خود می‌رسد و معمولاً بین 170 تا 180 ضربه در دقیقه است.
• هفته‌های 11 تا 12: ضربان قلب جنین شروع به کاهش می‌کند و به حدود 150 تا 160 ضربه در دقیقه می‌رسد.

اواسط بارداری (هفته‌های 13 تا 26)

• در این دوره، ضربان قلب جنین معمولاً بین 120 تا 160 ضربه در دقیقه است. این محدوده به عنوان ضربان قلب طبیعی در نظر گرفته می‌شود و نشان‌دهنده رشد و توسعه سالم جنین است.
• تغییرات جزئی در ضربان قلب ممکن است به دلیل فعالیت جنین، خواب و بیداری، و واکنش به عوامل خارجی باشد.

نیمه دوم بارداری (هفته‌های 27 تا 40)

• در این مرحله، ضربان قلب جنین به تدریج تثبیت می‌شود و معمولاً بین 110 تا 160 ضربه در دقیقه باقی می‌ماند.
• عوامل متعددی می‌توانند بر ضربان قلب جنین تأثیر بگذارند، از جمله وضعیت جسمی و روحی مادر، محیط بیرونی، و وضعیت سلامت جنین.

پایش ضربان قلب جنین

پایش منظم ضربان قلب جنین از طریق سونوگرافی و دیگر روش‌های پزشکی مانند دستگاه‌های داپلر جنینی انجام می‌شود. این پایش‌ها به پزشکان کمک می‌کند تا از سلامت جنین اطمینان حاصل کنند و هرگونه ناهنجاری را به موقع تشخیص دهند.

چه عواملی باعث ضربان قلب غیر طبیعی جنین می شود؟

ضربان قلب غیرطبیعی جنین ممکن است به عوامل مختلفی برگردد که شامل موارد زیر می‌شود:

1. عوامل مادری:
   • عوامل دارویی: استفاده از برخی داروها مانند بتا-آگونیست‌ها (مانند آدرنالین) یا داروهای ضدآریتمیک می‌تواند تأثیرات منفی بر ضربان قلب جنین داشته باشد.
   • عوامل مزمن: برخی از بیماری‌های مادری مانند دیابت بارداری، بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا، یا عوارض سیگار کشیدن ممکن است به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر ضربان قلب جنین تأثیر بگذارند.
2. عوامل جنینی:
   • مشکلات قلبی:
     • نقص‌های قلبی مادرزادی مانند نارسایی در ساختار قلب، تپش‌های قلبی نامنظم، یا حفره‌های قلبی می‌توانند به تغییرات در ضربان قلب جنین منجر شوند.
   • عوارض کروموزومی: مانند سندرم داون (تریزومی 21) یا سندرم ادواردز (تریزومی 18) که ممکن است با نقص‌های قلبی همراه باشند و به تغییرات در ضربان قلب جنین منجر شوند.
3. عوامل محیطی:
   • استرس: استرس مادر ممکن است به افزایش ترشح هورمون‌های استرسی مانند آدرنالین منجر شود که می‌تواند به تغییرات در ضربان قلب جنین منجر شود.
   • مواجهه با مواد مخدر و سموم: مثلاً مواد مخدر، الکل، دخانیات، یا مواد شیمیایی می‌توانند به طور مستقیم بر روی ضربان قلب جنین تأثیر بگذارند.
4. عوامل زمینه‌ای:
   • عوامل ژنتیکی: وجود تاریخچه خانوادگی ناهنجاری‌های قلبی می‌تواند به افزایش خطر برای تغییرات در ضربان قلب جنین منجر شود.
   • عوامل زیست محیطی: مثلاً آلودگی هوا یا تغییرات اقلیمی که ممکن است به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر روی سلامت قلبی جنین تأثیر بگذارند.

نتیجه‌گیری

ضربان قلب جنین یکی از نشانگرهای مهم سلامت و توسعه جنین است و هر گونه ناهنجاری یا تغییرات غیرطبیعی ممکن است نیاز به بررسی دقیق‌تر و پایش‌های مداوم داشته باشد. در صورتی که هرگونه نگرانی درباره ضربان قلب جنین دارید، مهم است که به پزشک خود مراجعه کرده و نظر وی را دریافت کنید.

چه کسی باید ضربان قلب جنین را کنترل کند؟

ضربان قلب جنین باید توسط پزشک یا پرستار متخصص در زمینه پزشکی تولیدی و نازایی کنترل شود. این افراد آموزش دیده‌اند و مجهز به دستگاه‌های مورد نیاز برای اندازه‌گیری و پایش ضربان قلب جنین هستند و بررسی ها میتواند در مرکز سونوگرافی انجام شود.
در موارد زیر باید ضربان قلب جنین کنترل و پایش شود:

1. موارد روزمره برای بارداران:
   • معمولاً در نوبت‌های پیگیری و معاینات دوره‌ای بارداری، پزشک یا پرستار می‌توانند ضربان قلب جنین را کنترل کنند.
   • در این موارد، انجام سونوگرافی معمولاً از طریق ایجاد تصاویر جنین و اندازه‌گیری ضربان قلب آن صورت می‌گیرد.
2. موارد خاص و ضروری:
   • در مواردی که نیاز به پایش دقیق‌تر ضربان قلب جنین است، مانند مشکلات مادری (مانند دیابت بارداری، فشار خون بالا و غیره) یا شرایط خاص جنینی (مانند نارسایی قلبی جنین یا عفونت)، پزشک ممکن است از روش‌های پیشرفته‌تری مانند داپلر سونوگرافی جنینی استفاده کند.
3. زمان زایمان:
   • در زمان زایمان، مراقبت الکترونیکی جنین (EFM) استفاده می‌شود که توسط پزشک یا پرستار کنترل می‌شود. این دستگاه برای پایش همزمان ضربان قلب جنین و انقباضات رحم مادر استفاده می‌شود تا وضعیت جنین در طول زایمان پایش شود.

نکات مهم:

• اطمینان از تجربه و آموزش پرستار یا پزشک: اطمینان حاصل کنید که فردی که ضربان قلب جنین را کنترل می‌کند، دارای تجربه کافی و آموزش لازم در این زمینه است.
• پایش منظم در موارد خاص: در موارد خاص مانند بارداری‌های پرخطر یا وجود شرایط خاصی در جنین، پایش منظم و دقیق ضربان قلب جنین حیاتی است.

روش های پایش ضربان قلب جنین