اختلال متابولیسمی کبد

سندرم متابولیک کبد یا همان اختلال متابولیسمی کبد به طور خاص به مشکلاتی اطلاق می‌شود که در کبد به علت مجموعه‌ای از اختلالات متابولیک رخ می‌دهد.
مهمترین بیماری کبدی مرتبط با سندرم متابولیک، کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) است که می‌تواند به استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH) پیشرفت کند. این شرایط به دلیل تجمع چربی در کبد بدون مصرف الکل یا با مصرف کم الکل بوجود می‌آیند.

رزرو نوبت رایگان مشاوره از مرکز سونوگرافی سپید

عوامل خطر برای کبد چرب غیر الکلی:

• چاقی و اضافه وزن : به ویژه چاقی شکمی.
• دیابت نوع ۲: مقاومت به انسولین و سطح بالای قند خون.
• دیسبیلیپیدمی : افزایش تری‌گلیسرید و کاهش HDL (کلسترول خوب).
• فشار خون بالا : که اغلب با دیگر اجزای سندرم متابولیک همراه است.
• سندرم متابولیک : وجود همزمان چندین عامل خطر متابولیک.
• سندرم متابولیک کبدی، به ویژه در زمینه کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) و استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH)، اغلب در مراحل اولیه بدون علائم قابل توجهی است.

با این حال، برخی علائم و نشانه‌هایی ممکن است با پیشرفت بیماری ظاهر شوند. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشند:

علائم شایع اختلال متابولیسمی کبد

• خستگی: احساس خستگی و کاهش انرژی که ممکن است به دلیل تجمع چربی در کبد و اختلال در عملکرد آن باشد.
• ناراحتی یا درد شکمی: درد یا ناراحتی مبهم در ناحیه بالای راست شکم که ممکن است به علت التهاب کبد باشد.
• کاهش وزن ناخواسته: در موارد پیشرفته‌تر، کاهش وزن بدون دلیل مشخص ممکن است رخ دهد.
• ضعف عمومی: احساس ضعف و ناتوانی که می‌تواند ناشی از تاثیرات متابولیک و کبدی باشد.
• نشانه های کمتر شایع اختلال متابولیسمی کبد

تشخیص اختلال متابولیسمی کبد

– آزمایش‌های خون: برای بررسی آنزیم‌های کبدی (ALT، AST).
– تصویربرداری: تصویربرداری در مرکز سونوگرافی ، CT اسکن یا MRI برای ارزیابی تجمع چربی در کبد.
– بیوپسی کبد: در برخی موارد برای تعیین میزان التهاب و آسیب به کبد.

تشخیص سندروم متابولیک کبد با سونوگرافی

تشخیص سندرم متابولیک کبد با سونوگرافی ، به ویژه کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)، اغلب با استفاده از سونوگرافی انجام می‌شود. سونوگرافی یک روش تصویربرداری غیرتهاجمی است که برای ارزیابی بافت‌ها و اعضای داخلی بدن استفاده می‌شود.

نحوه تشخیص کبد چرب با سونوگرافی:

1. آماده‌سازی بیمار: بیمار باید ناشتا باشد (معمولاً 6 تا 8 ساعت) تا گازهای روده‌ای کمتر شوند و تصویر بهتری از کبد به دست آید.
2. اجرای سونوگرافی: تکنسین یا پزشک سونوگرافی با استفاده از ژل مخصوص و دستگاه ترانسدیوسر، تصاویر زنده‌ای از کبد بیمار تهیه می‌کند.
3. بررسی تصاویر: پزشک با بررسی تصاویر، میزان چربی در کبد را ارزیابی می‌کند. در حالت نرمال، کبد باید دارای بافتی یکنواخت باشد. در صورت وجود چربی، بافت کبد در تصاویر سونوگرافی به صورت روشن‌تر و براق‌تر دیده می‌شود (به دلیل بازتاب بیشتر امواج صوتی از چربی).
4. ارزیابی شدت کبد چرب: پزشک ممکن است شدت چربی کبد را از خفیف تا شدید طبقه‌بندی کند.
مزایا و محدودیت‌های سونوگرافی:

مزایا:
– غیرتهاجمی و بدون درد.
– سریع و قابل دسترس.
– بدون استفاده از اشعه‌ی مضر.

 محدودیت‌ها:
– نمی‌تواند میزان دقیق چربی را مشخص کند.
– توانایی محدودی در تشخیص استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH) و فیبروز کبدی دارد.
– دقت آن در افراد با چاقی شدید کمتر است.

روش‌های تکمیلی:
برای تشخیص دقیق‌تر و ارزیابی پیشرفت بیماری، ممکن است از روش‌های دیگری نیز استفاده شود:
– الاستوگرافی (FibroScan): ارزیابی سفتی کبد برای تشخیص فیبروز و سیروز.
– MRI یا CT اسکن: برای ارزیابی دقیق‌تر میزان چربی و فیبروز کبد.
– بیوپسی کبد: نمونه‌برداری از بافت کبد برای بررسی التهاب، فیبروز و آسیب سلولی، که یک روش دقیق‌تر اما تهاجمی است.

درمان و مدیریت:
– تغییرات سبک زندگی: کاهش وزن، رژیم غذایی سالم، افزایش فعالیت بدنی.
– مدیریت عوامل خطر: کنترل دیابت، فشار خون و چربی‌های خون.
– دارودرمانی: در برخی موارد برای کنترل دیابت یا چربی‌های خون.
– نظارت پزشکی منظم: پیگیری وضعیت کبد و پیشگیری از پیشرفت بیماری.

ریسک فاکتورهای ابتلا به سندروم متابولیک

سندرم متابولیک مجموعه‌ای از عوامل خطر است که خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲ و سایر مشکلات سلامتی را افزایش می‌دهد. ریسک فاکتورهای اصلی ابتلا به سندرم متابولیک شامل موارد زیر هستند:

1. چاقی مرکزی (چاقی شکمی)
– دور کمر بالا: چربی اضافی در ناحیه شکم، که اغلب به عنوان چاقی مرکزی یا احشایی شناخته می‌شود، یکی از عوامل کلیدی در ابتلا به سندرم متابولیک است. معیارهای معمول برای اندازه‌گیری دور کمر به طور معمول برای مردان بیشتر از 102 سانتی‌متر و برای زنان بیشتر از 88 سانتی‌متر است.

2. مقاومت به انسولین
– قند خون ناشتای بالا: مقاومت به انسولین که منجر به افزایش قند خون می‌شود. سطوح قند خون ناشتا بیشتر از 100 میلی‌گرم در دسی‌لیتر یکی از نشانگرهای این عامل خطر است.

3. فشار خون بالا
– فشار خون بالا یا مصرف داروهای ضد فشار خون: فشار خون بالا (معمولاً فشار سیستولیک بیشتر از 130 میلی‌متر جیوه یا فشار دیاستولیک بیشتر از 85 میلی‌متر جیوه) نیز یکی از اجزای سندرم متابولیک است.

4. سطوح غیرطبیعی چربی‌های خون
– تری‌گلیسرید بالا: سطح تری‌گلیسرید بیشتر از 150 میلی‌گرم در دسی‌لیتر.
– کلسترول HDL پایین: سطح HDL (کلسترول خوب) کمتر از 40 میلی‌گرم در دسی‌لیتر در مردان و کمتر از 50 میلی‌گرم در دسی‌لیتر در زنان.

5. سابقه خانوادگی و ژنتیک
– ارث: سابقه خانوادگی دیابت، فشار خون بالا یا بیماری‌های قلبی عروقی می‌تواند خطر ابتلا به سندرم متابولیک را افزایش دهد.

6. سن
– بالای 45 سال: خطر ابتلا به سندرم متابولیک با افزایش سن بیشتر می‌شود.

7. سبک زندگی ناسالم
– رژیم غذایی ناسالم: مصرف بالای چربی‌های اشباع، قندهای افزوده و مواد غذایی فرآوری‌شده.
– عدم فعالیت بدنی: کمبود ورزش و فعالیت بدنی منظم.
– مصرف دخانیات و الکل: استفاده از دخانیات و مصرف بیش از حد الکل می‌تواند به تشدید عوامل خطر کمک کند.

8. اختلالات هورمونی
– سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS): در زنان، این اختلال می‌تواند باعث افزایش خطر سندرم متابولیک شود.

9. التهاب مزمن
– نشانگرهای التهابی: سطح بالای پروتئین واکنش‌گر C (CRP) و دیگر نشانگرهای التهابی می‌تواند به سندرم متابولیک مرتبط باشد.

آنچه در این مقاله خواندیم

سونوگرافی یک ابزار مهم و اولیه برای تشخیص کبد چرب غیر الکلی است که می‌تواند به شناسایی و مدیریت به موقع این بیماری کمک کند. اما برای ارزیابی کامل‌تر و دقیق‌تر ممکن است نیاز به استفاده از روش‌های تصویربرداری و تشخیصی مکمل باشد
تشخیص و مدیریت به موقع ریسک فاکتورها می‌تواند به کاهش خطرات مرتبط با سندرم متابولیک کمک کند. تغییرات در سبک زندگی، شامل رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی منظم و ترک دخانیات و الکل، می‌تواند تأثیر بسزایی در کاهش این خطرات داشته باشد. مشورت با پزشک برای بررسی عوامل خطر و انجام آزمایش‌های منظم نیز ضروری است.

شماره تماس مشاوره رایگان :
۰۹۱۲۰۱۶۵۷۰۳
۰۲۱۸۸۵۹۶۳۲۵
۰۲۱۸۸۰۹۰۵۸۳